- A -
| Português | Mawayana |
|---|---|
| abacate | aafe |
| abacaxi | ubara |
| abanador | uribe |
| abelha | rani |
| abóbora | awajama |
| acari | fyre |
| aceno | ixaaku |
| água | uny |
| agulha | kuusa |
| aldeia | wese |
| alface | rari-ribena |
| alfinete | fini |
| algodão | muru |
| alicate | dadu |
| alimento | rari |
| aljava | keje-djika |
| animal | itibari-ruba |
| anjo | etxu |
| ano | wija-wana |
| anta | kudi |
| anzol | kiwi |
| aracu | kamynary |
| aranha | waba |
| arara | araru |
| arco | txejndje |
| arco-íris | djauj |
| areia | katxy |
| argila | tawru |
| arma | rakafusa |
| armadilha | xaruka |
| arraia | inawy |
| arroz | raaxi |
| árvore | atxamyna |
| asa | xiba |
| áudio | arani |
| ave | mare |
| avião | kywdaka |
| açaizeiro | wabu-kadi |
| açaí | wabu |
| açúcar | siso |
- B -
| bacaba | mysy |
|---|---|
| bacia | karatxa-mada |
| baderna | kajeba |
| bagaço | risiba |
| bainha | katukura-kyba |
| balde | uny-djika |
| banana | txysyba |
| bananeira | txysyba-kadi |
| barata | kamasue |
| barguilha | moso-mada |
| barro | tawru |
| batata-doce | kaasy |
| bebida alcoólica | txakyni |
| bebê | kurenu |
| beija-flor | imimidja |
| beiju | mama |
| bem-te-vi | tirififidja |
| besouro | xindja |
| bico | tiba |
| bola | kisuj |
| bolha | kyba-mamida |
| bolsa | tokoba |
| bolso | surewada |
| borboleta | txama-txama |
| borduna | katukura |
| boto | kuimo |
| botão | madoso |
| brasa | xikari-wana |
| breu | maiba |
| brinco | xindja |
| bruxaria | kaxima |
| buriti | djywy |
| buritizeiro | djywy-kadi |
- C -
| caba | rai |
|---|---|
| cabana | ajnku |
| cabaça | kawari |
| cabo | wana |
| cacau | ajua |
| cachaça | katxama ~ batiba |
| cachimbo | tuma |
| cacho de açaí | wabuka-kyba |
| cacho de banana | txysyba-kyba |
| cachoeira | uny-kyba |
| cachorrinho | djimada-xi |
| cachorro | djimada |
| cacique | tonome |
| caco | dade |
| cadeado | moso |
| cadeira | ixaabe |
| caderno | karita |
| cadáver | dje-mawda |
| caititu | bakyra |
| caixão | djika-mawda |
| caju | xumaru |
| cajueiro | xumaru-kadi |
| calango | xubuda |
| calcinha | fati |
| calda | tuna |
| caldo | raby |
| calo | ruba-keruma |
| calça | tune |
| calção | tune-xi |
| calúnia | kaky |
| camaleão | swanada |
| camarão | feetxa |
| caminho | dynu |
| camisa | made |
| cana | farati |
| caneca | kuufu |
| canhoto | asoba |
| caniço | waki |
| canoa | kanaua |
| capim | dara |
| capivara | kasu |
| caracol | uarwa |
| caranguejeira | waba |
| caranguejo | daadu |
| carapanã | mitu |
| carne de animais | wyny |
| carne de ave | dyna-akara |
| carne de gente | dyna-dje |
| carne de peixe | dyna-kuwy |
| carne de vaca | dyna |
| carneiro | xiifi |
| caroço | su |
| caroço de açaí | wabu-su |
| carrapato | sasiba |
| carro | tarara |
| carroça | naka-tarara |
| carvão | xytary |
| cará | isu |
| casa | ajnku |
| casca | mada |
| casca de banana | mada-txysyba |
| casca de urucum | mada-usaba |
| caspa | basitxa-kywy |
| cassetete | katukura |
| castanha | mijy |
| caule | atxamyna-kadi |
| cavalo | kawaru |
| caverna | ajnku-kyba |
| caçarola | xeerema |
| cebola | rari-syba |
| cegonha | wakara |
| cenoura | rari-rubi |
| centopeia | sisidji |
| cesto | djika |
| cesto de carga | usibe |
| chefe | tonome |
| cheiro-verde | rari-rubi |
| chicória | rari-rubi |
| chifre | oxindja |
| chinelo | asyna-ruba |
| chovendo | uny-jada |
| chão | simari |
| cigarra | farawaku |
| cigarro | tuma |
| cinto | rata-wyde |
| cinza | xikari-wana |
| cipó | xibi |
| ciência | ruruda |
| coati | kabi |
| coatá | rumi |
| cobra | wi |
| cobra papagaio | aro |
| cogumelo | kafifi |
| cola | nebe |
| colher | rafafa-tiba |
| colégio | kurenu-kywa |
| comida | rari |
| comparação | neakidjo |
| computador | ruruda |
| conto | txija-seba |
| corda | djuwi |
| corrente | wytxy |
| coruja | foforyda |
| corvo | mewxa |
| couro | kusara-mada |
| couve | rari-rubi |
| cristo | txisysy |
| cruz | koo-xindja |
| cueca | tuna-djika |
| cuia | kawa-ridje |
| cujubim | kujusi |
| cupim | mariba |
| cupuaçu | makukuny |
| cura | matarada |
| cutia | tukury |
| cuxiú | wisada |
| céu | ekari |
- D -
| demônio | kajeba-djeja |
|---|---|
| desenho | jada-kyba |
| deserto | xiram-a-re |
| desodorante | kaasyba |
| dia | kamu |
| diabo | kajeba-djeja |
| dicionário | karita-arani |
| dinheiro | fyranta |
| distância | munudja |
| dor | kariri |
| droga | wajsaj |
| dói | kariri |
| dúvida | baade |
- E -
| encosto | rytxe |
|---|---|
| enxada | saaba |
| época | ridu |
| escada | txaue |
| escama | kuwy-mada |
| escola | kurenu-kywa |
| escorpião | uru |
| escova de roupa | keba-mada |
| esfregamento | kebija |
| espingarda | rakafusa |
| espinha de peixe | kuwy-kyby |
| espinho | fuyuru |
| espuma | ruduku |
| esquerda | asoba |
| eesteira | ookada |
| estrela | siwaru |
- F -
| faca | mare |
|---|---|
| faisca | xikari-xi |
| faixa | biki-wyde |
| farelo | nyba |
| farinha | ui |
| farinha de peixe | karwo |
| fedor | djira |
| feijão | kumasa |
| ferida | byrade |
| festa | kabi |
| filhote de cutia | tukury-dexi |
| filhote de paca | xaba-dexi |
| fio | rana |
| flauta | taru |
| flecha | keje |
| flor | rysywy |
| fogo | xikari |
| folha | ranaba |
| formiga grande | kuki |
| formiga pequena | ebaru |
| formiga preta | mariba |
| força | xykyba |
| fruta | rari |
| fruta | ryka |
| fruteira | ryka-djika |
| fumaça | isare |
| furo | kana |
| fêmea | rynaru |
- G -
| gafanhoto | titibada |
|---|---|
| gaiola | kutxysa-djika |
| gaivota | txuriwa |
| galho | roda |
| galinha | akara-rynaru |
| galinheiro | akara-ajnku |
| galo | akara-asyna |
| gambá | wata |
| garra | badji |
| garrafa | djika-uny |
| garça | anarawa |
| gato | djimada-xi |
| gavião | kukiba |
| gema | suare |
| gente | dje |
| goiaba | awataka |
| goma | djiuj |
| goteira | xiririke |
| grama | dara |
| grilo | dyryryba |
| gripe | xorontibe |
| guariba | tybyry |
- H -
| história | txija-seba |
|---|---|
| homem | asyna |
| humano | dje |
- I -
| idade | wija-wana |
|---|---|
| idoso | adu |
| igarapé | ryxawado |
| igreja | ajnku-tawre |
| ilha | kyra |
| incêndio | kaweba |
| ingá | kurami |
| isca | kiwi-wyny |
- J -
| jabuti | ury |
|---|---|
| jacamim | namiti |
| jacaré | atxury |
| jacu | maatxy |
| janela | kudjisi |
| jardim | rysywy |
| jiboia | uwija |
| joaninha | ury |
- L -
| lacraia | sisidji |
|---|---|
| lagarta | xubuda |
| lagarto | suanada |
| lago | kareba |
| lança | faratxa |
| leite | faakady |
| lenha | xikari-awana |
| lençol | tabana |
| local | wese |
| longe | munudja |
| lontra | txaraw |
| lua | kysy |
| lugar | wese |
| luz | weju |
| lâmpada | weju |
| líder | tonome |
| língua (idioma) | arani |
- M -
| macaco | rumi |
|---|---|
| macaco-prego | otxy |
| machado | djuribe |
| madeira | atxamyna |
| mal | kajeba |
| malária | marari |
| mamão | mabaja |
| mancha | byrade |
| mandioca | kaasy |
| manga | mamukuru |
| maracujá | karafaru |
| maracá | wati |
| marreco | kunubixa |
| martelo | aama |
| mato | dara-tawre |
| mel | maba |
| melancia | faatxia |
| mensagem | arani |
| mesa | inka-rary |
| metade | mikodeba |
| milho | mariki |
| minhoca | araru-simari |
| miçanga | kasoru |
| monte | ryny |
| morcego | txamaru |
| mosca | xarabaru |
| mucuim | mafyyri |
| mucura | waata |
| murro | dita |
| mutum | wisi |
| médico | katara-diki |
| música | kyni |
- N -
| namorar | rasu-txe-e-na |
|---|---|
| natureza | itibari-nama |
| neblina | isare |
| negócio | aja-xima |
| neutro | sekuny |
| ninho de pássaro | kutxysa-djika |
| notícia | arani |
| nuvem | ekari-rita |
| não-índio | karajua |
- O -
| objeto | borono-nama |
|---|---|
| obstáculo | tija-kidi |
| ócio | uraba |
| óculos | ooso-txe-a |
| onça | djimada |
| outro | borono |
- P -
| paca | xaba |
|---|---|
| palavra | arani |
| pallha | untxana |
| panela | karana |
| panela-de-barro | batxy-kary |
| pano | made |
| papagaio | waru |
| papai | afa-afa |
| papo | rymada |
| parede | wene |
| parente | itinu |
| parteira | rynatxa-djika |
| passarinho | kutxysa-xi |
| pata | ruba |
| patauá | kwanamary |
| pato | iwruma |
| pau | atxamyna |
| pedaço | mikodeba |
| pedra | kyba |
| peixe | kuwy |
| pena | xirama |
| peneira | manary |
| pente | mutibe |
| perfume | kaasyba |
| pernilongo | mitu |
| peru | txoko-txoko |
| pessoa | dje |
| pessoal | dje-nama |
| pica-pau | wamada |
| pimenta | dji |
| piranha | uma |
| pombo | xukudji |
| ponta | tiba |
| ponte | txare |
| poraquê | katumi |
| porco | bita |
| porta | ukidji |
| povo | itinu-nama |
| poço | kana |
| praia | katxy |
| preguiça | udy |
| preguiça (pessoa) | uraba |
| pressa | ritxija |
| preço | wina |
| profundo | unki |
| pulseira | fyfykybe |
| pálpebra | nuafe |
| pássaro | kutxysa |
| pé de cuia | kawaridje-kadi |
| pé de manga | mamukuru-kadi |
| pé de pupunha | afarify-kadi |
| pó | nyba |
- Q -
| queixada | bita |
|---|---|
| quintal | wena |
- R -
| rabo | tuna |
|---|---|
| raio | saka |
| rato | tysyda |
| recado | arani |
| rede | bejue |
| relâmpago | saka |
| remo | faraba |
| remédio | katara-diki |
| resto | matijadeba |
| rio | ritona |
| roupa | mada |
| ruído | meseseki |
| rã | kodo-kodo |
- S -
| saco | kumixi |
|---|---|
| saia | txuma-kyba |
| sal | dywy |
| sapo | txururuba |
| semente | ry |
| sobra | matijadeba |
| sol | kamu |
| sono | tonynyba |
| sucuriju | uwi |
| surubim | kurysy |
| suspenso | saforo-txe-e-sy |
- T -
| tabaco | tuma |
|---|---|
| tala | djusune |
| tamanduá | amaxi ~ wati |
| tapete | ruba-joba |
| tapioca | djiwi |
| tartaruga | kurara |
| tatu | kafajo |
| teia | waba-ajnku |
| tempo | kamu |
| terra | simari |
| terremoto | simari-toty |
| tesoura | xarata |
| tiro | kudasi |
| toca | kana |
| tomate | rari-rubi |
| tranquilo | wij-a-re |
| tribo | ritinu |
| trovão | dada-baru |
| três | etukuna |
| tucano | takwe |
| tucunaré | farana |
| tucupi | batxy-kary |
| tudo | mekenu |
- U -
| um | aboja |
|---|---|
| urna | tintinde |
| urubu | kamusaba |
| urubu-rei | kurumu |
| urucu | esaba |
- V -
| vagalume | ma-si-wary |
|---|---|
| vara | atxamyna-xi |
| vasilha | djika |
| vassoura | kesurebe |
| veado | kusara |
| velha | amy |
| velho | adu |
| veneno para caçar | usiti |
| veneno para pescar | uku |
| vento | awary |
| verme | araru-simari |
| verme da barriga | araru-xubari |
- X -
| xamã | marynawy |
|---|---|
- Z -
| zelar | wijaka-ritxa |
|---|---|
Monday to Sunday from 08:00 a.m. to 22:00 p.m.
United States of America — New York
©Mawayana all right reserved